کورتیکواستروئیدهای موضعی نقش مهمی در درمان بسیاری از بیماری های پوستی دارند. استفاده موضعی از کورتیکواستروئیدها به طور کلی ایمن تر از مصرف سیستمیک آن ها است. با این وجود، استفاده طولانی مدت یا بیش از حد از آن ها ممکن است سبب ایجاد عوارض جانبی سیستمیک و موضعی شود. یکی از این عوارض جانبی، درماتیت شبه رزاسه ناشی از کورتیکواستروئیدها (CIRD) است که می تواند با انواع تظاهرات پوستی مانند آکنه، اریتما، پاپول، پاستول، قرمزی و گرگرفتگی صورت، تلانژکتازی، خارش، خشکی و احساس درد و سوزش ظاهر شود.
کاربرد مزوتراپی با PRP در درمان رزاسه
بسیاری از بیماران به دلیل تأثیرات ظاهری نامطلوب CIRD به دنبال درمان آن می روند، اما هیچ درمان استانداردی برای این اختلال پوستی وجود ندارد. اقدامات درمانی فعلی شامل قطع مصرف استروئیدهای موضعی، مراقبت از پوست و محافظت از آن در برابر تابش آفتاب، استفاده از آنتی بیوتیک های خوراکی و/یا موضعی، مصرف آنتاگونیست های موضعی کلسینورین مانند پماد تاکرولیموس یا پیمکرولیموس و درمان با نور پالسی (IPL) و لیزر پالسی (PDL) است.
پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) کاربرد روزافزونی در بازسازی بافت های آسیب دیده پیدا کرده است. از موارد کاربرد PRP می توان به درمان اپی کندیلیت، آسیب عضلات و تاندون ها، استئوآرتریت زانو، آلوپسی آندروژنیک و آلوپسی آرهآتا اشاره کرد.
میزان تاثیر گذاری فاکتور های رشد موجود در PRP
فاکتورهای رشد موجود در PRP، برای مونوسیت ها، فیبروبلاست ها، سلول های بنیادی، سلول های اندوتلیال و استئوبلاست ها دارای اثرات کموتاکتیک و برای فیبروبلاست ها، سلول های ماهیچه ای صاف، استئوبلاست ها، سلول های اندوتلیال و کراتینوسیت ها میتوژنیک هستند.
در مطالعه انجام شده توسط Fan و همکارانش که در سال 2021 در ژورنال Dermatology and Therapy انتشار یافته است، از خاصیت ترمیمی PRP برای بازگرداندن عملکرد سد پوستی در بیماران مبتلا به CIRD استفاده شده است.
برای این منظور 7 بیمار مبتلا به CIRD در مطالعه وارد شدند. PRP بیماران از خون آن ها تهیه شد و تزریق در بخش فوقانی درم انجام شد. این کار به روش مزوتراپی و با استفاده از مزوگان در عمق متوسط 2/0±0/1 میلی متر صورت گرفت. پس از درمان، برای بهبود خونریزی و تورم از کمپرس یخ به مدت 20 دقیقه استفاده شد. درمان شامل دو جلسه با فاصله یک ماهه بود.
ارزیابی نتایج با تصویربرداری از محل درمان و اندازه گیری شاخص Global Aesthetic Improvement Scale (GAIS) در فاصله 30، 120 و 210 روز پس از آغاز درمان انجام شد.
نتایج آزمایش مزوتراپی با PRP در درمان رزاسه ناشی از کورتیکواستروئیدها
بررسی نتایج به دست آمده نشان دهنده بهبود تلانژکتازی، اریتما و پاپول در همه بیماران پس از دو جلسه مزوتراپی با PRP بود. شاخص GAIS ارزیابی شده توسط محققان حاکی از بهبود ظاهر رزاسه در پنج بیمار پس از 30 روز و در هفت بیمار پس از 60 روز بود. اثربخشی درمان تا روز 210 ادامه داشت. ظاهر رزاسه در شش بیمار پس از 120 روز نسبت به حالت اولیه، “بسیار بهبود یافته” ارزیابی شد.
درمان بدون درد یا با درد مختصر و گذرا همراه بود. ارزیابی بیماران در مورد نتایج و عوارض پس از درمان، با گذشت زمان دچار تغییر شد. با این حال، در فالواپ 210 روزه، همه بیماران از تغییرات ظاهری ایجاد شده و بهبود علائم رضایت داشتند.
روش استفاده از درمان رزاسه ناشی از کورتیکواستروئید
در این مطالعه برای درمان رزاسه ناشی از کورتیکواستروئیدها (CIRD) از مزوتراپی با PRP به عنوان یک روش با تهاجم حداقلی استفاده شد. استراتژی درمانی انتخاب شده به خوبی برای همه بیماران قابل پذیرش و تحمل بود. در اغلب بیماران بهبود قابل توجهی در علائم مانند سوزش، خشکی، تلانژکتازی و آکنه مشاهده شد. فالوآپ 7 ماهه حاکی از ماندگاری نتایج درمانی بود. این مطالعه نشان داد با بهبود عملکرد سد پوستی، پاسخ به درمان سریعتر و موثرتر خواهد بود. با این همه، تأیید ایمنی و کارایی مزوتراپی با PRP در درمان CIRD نیازمند انجام کارآزمایی های کنترل شده تصادفی در مقیاس وسیع است.
منابع
- Hameed AF. Steroid dermatitis resembling rosacea: a clinical evaluation of 75 patients. International Scholarly Research Notices. 2013. Available at:
https://downloads.hindawi.com/archive/2013/491376.pdf
- Ghoz MT, Mohamed DA, Ibrahim ZA, Hassan GF. Evaluation of the efficacy and safety of platelet rich plasma injection in treatment of rosacea. Dermatologic therapy. 2021:e15049. Available at:
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/dth.15049
- Fan X, Yin Y, Dou W, Li T, Xue P, Yang Q, Ma Q. Successful Treatment of Corticosteroid-Induced Rosacea-Like Dermatitis with Platelet-Rich Plasma Mesotherapy: Report of Seven Cases. Dermatology and Therapy. 2021;11(2):615-23. Available at:
https://link.springer.com/article/10.1007/s13555-021-00492-1
