تاثیر گیاه نخل اره‌ای (Saw palmetto) جهت درمان ریزش مو
ریزش مو اثرات نامطلوبی بر اعتماد به نفس افراد و کیفیت زندگی فردی و اجتماعی آنان دارد. این مسأله حتی در مواری منجر به اختلالات روانی مانند اضطراب و افسردگی می‌شود. در این مقاله سعی داریم به بررسی تاثیرات عصاره گیاه Saw palmetto در درمان ریزش مو بپردازیم. در این مطلب بررسی می‌کنیم که ترکیبات عصاره گیاه Saw palmetto شامل چه مواردی است و همچنین نتایج آزمایشات و عوارض جانبی آن چگونه است؟
درمان ریزش مو با گیاه نخل اره‌ای (Saw palmetto)
ریزش مو امری شایع در بین خانم‌ها و آقایان در سنین مختلف است و هر یک از این افراد در صدد یافتن راهی برای رهایی از این مشکل هستند. درمان‌های زیادی برای این مشکل پیشنهاد شده و در حال حاضر مورد استفاده هستند. درمان‌هایی نظیر داروهای موضعی و داروهای خوراکی و روش‌های مختلف جراحی. استفاده از گیاه نخل اره‌ای درمانی جایگزین برای ریزش مو است که در ادامه بصورت کامل در خصوص ویژگی‌های این گیاه و روش درمانی آن صحبت می‌کنیم.
Saw palmetto چیست؟
نخل اره‌ای یا Saw palmetto با نام علمی Serenoa repens یکی از انواع نخل‌های کوتاه است که در مناطق نیمه گرمسیری جنوب شرقی آمریکا می‌روید و بویژه در فلوریدا به فراوانی یافت می‌شود. عصاره‌ای که از میوه این گیاه تهیه می‌شود، بدلیل اثرات آنتی آندروژنیک شناخته شده‌اش، در درمان هایپرپلازی خوش خیم پروستات مورد استفاده قرار می‌گیرد. در منابع طب کهن مصری، قدمت درمان با این ترکیب گیاهی، قرن 15قبل از میلاد ذکر شده است.
تنها داروهای تأیید شده توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) برای کاهش ریزش مو ماینوکسیدیل و فیناستراید هستند. با این وجود، تلاش برای یافتن درمان‌های جایگزین با اثربخشی بالاتر همچنان ادامه دارد.
عصاره گیاه Saw palmetto دارای چه ترکیباتی است؟
ترکیب عمده موجود در عصاره Saw palmetto اسیدهای چرب است که بسته به روش تهیه عصاره، از 70 تا 95 آن را تشکیل می‌دهد. دیگر مواد موجود در این عصاره عبارتند از فیتواسترول‌ها مانند بتا-سیتواسترول، بتاکاروتن، مشتقات ویتامین E و پلی‌ساکاریدها. عصاره Saw palmetto علاوه بر خواص آنتی آندروژنی، از طریق مکانیسمی چندگانه سبب توقف ریزش و تحریک رویش مو می‌شود. در مطالعات برون تن (in vitro)، توانایی عصاره Saw palmetto در مهار بیان ژن‌های مرتبط با التهاب در کراتینوسیت‌های انسانی نشان داده شده است.
تاثیر استفاده از عصاره Saw palmetto بر درمان ریزش مو
در مطالعات حیوانی انجام شده بر روی موش‌های آزمایشگاهی، اثر عصاره Saw palmetto بر رشد مجدد مو مشاهده شده است. بر اساس مکانیسم پیشنهاد شده در این مطالعات، این عصاره با ایجاد تغییر در مسیرهای سیگنالینگ میتوکندری و فاکتور رشد تغییردهنده بتا سبب تحریک فرآیند رویش مجدد مو می‌شود. مطالعات مختلف نشان داده‌اند که عصاره این گیاه قابلیت مهار رقابتی و غیرانتخابی ایزوفرم‌های آنزیم 5-آلفا ردوکتاز را دارد و با کاهش ظرفیت اتصال دی هیدروتستوسترون به گیرنده‌های آندروژن، مانع از جذب دی هیدروتستوسترون (DHT) در هسته سلول می‌شود.
عصاره Saw palmetto بدلیل خواص آنتی آندروژنیک، عوارض جانبی حداقلی و تداخل دارویی اندک به عنوان داروی مکمل در درمان آلوپسی مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین از این عصاره بصورت مونوتراپی یا در ترکیب با سایر مکمل‌ها در درمان تلوژن افلوویوم، درماتیت سبورئیک و سبوم صورت استفاده می‌شود. این عصاره هم بصورت خوراکی و هم بصورت موضعی تجویز می‌شود.
اثربخشی مکمل‌های موضعی و خوراکی حاوی عصاره Saw palmetto در درمان آلوپسی آندروژنتیک و تلوژن افلوویوم در چندین کارآزمایی بالینی تصادفی و مطالعات کوهورت آینده‌نگر نشان داده شده است.
نتایج آزمایشات تاثیر مکمل بر افزایش رشد مو
نتیجه بررسی‌ها بیانگر 60% بهبود در کیفیت کلی مو و 27% افزایش تعداد مو پس از مصرف عصاره Saw palmetto است. افزایش تراکم مو در 3/83% بیماران مشاهده شده است. همچنین، در 52% افراد مورد مطالعه، استفاده از مکمل‌های موضعی و خوراکی حاوی این عصاره سبب توقف پیشرفت بیماری شده است. تحمل‌پذیری عصاره Saw palmetto در همه بیماران بالا بوده به گونه‌ای که مصرف این عصاره در هیچ از مبتلایان به آلوپسی با عوارض جانبی جدی همراه نبوده است.
عوارض جانبی احتمالی استفاده از این مکمل چیست؟
عمده عوارض جانبی گزارش شده در ارتباط با مکمل خوراکی Saw palmetto، عوارض گوارشی خفیف شامل حالت تهوع، یبوست و اسهال بوده است. علاوه بر این، بدلیل اثرات هورمونی این ترکیب، مواردی از بروز علائم وازوموتور در زنان قبل از یائسگی گزارش شده است. همچنین در چند مطالعه استفاده از این مکمل بعنوان علت احتمالی قاعدگی زودرس در دختران جوان ذکر شده است.
علیرغم عدم وجود مطالعات بالینی وسیع و طولانی مدت، ایمنی و اثربخشی فرمولاسیون‌های موضعی و خوراکی حاوی عصاره Saw palmetto در درمان اختلالات ریزش مو مانند آلوپسی آندروژنیک و تلوژن افلوویوم نشان داده شده است.
